Στο παρόν άρθρο, δεν ήξερα πώς να αρχίσω. Τελικά, μια ανάρτηση του Aristides Hatzis[1] στο facebook, μου έδωσε την έναρξη. Ζούμε σε μια χώρα, που στη Βουλή κυριαρχούν θαυμαστές κάθε δικτάτορα, ο πιο δημοφιλής ξένος ηγέτης είναι ο Πούτιν, 1 στους 3 πιστεύει ότι μας ψεκάζουν, η πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου διώκει καθηγητή συνταγματικού δικαίου γιατί της άσκησε κριτική, 1 στους 4 δεν εμπιστεύεται τον εμβολιασμό, το «δόγμα του Σοκ» έχει γίνει best seller και που η πλειοψηφία νομίζει ότι ζούμε στην κόλαση του νεοφιλελευθερισμού και της ασύδοτης αγοράς. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο όρος νεοφιλελευθερισμός στην Ελλάδα χρησιμοποιείται καταχρηστικά. Δεν θα ήταν υπερβολή ο χαρακτηρισμός ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και ο ΠτΔ έχουν κηρύξει έναν «ανένδοτο αγώνα» στον νεοφιλελευθερισμό. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του Υπουργού Εργασίας, Γ. Κατρούγκαλου:
« Η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία που είναι η βασική δύναμη στην Ευρώπη και που είναι η Γερμανία, οδηγεί την Ευρώπη σε αδιέξοδο. Τώρα είναι η ώρα της αλλαγής. Και πιστεύουμε ότι έχουμε τις δυνατότητες με ευρύτερες συνεργασίες μεταξύ αριστερών και σοσιαλδημοκρατών να αλλάξουμε τις ισορροπίες δυνάμεων»
Στην παραπάνω δήλωσή του, ο Υπουργός φαίνεται να αγνοεί ότι τόσο ο M. Renzi όσο και ο F. Hollande, δεν είναι νεοφιλελεύθεροι αλλά σοσιαλδημοκράτες και εφαρμόζουν πολύ σκληρότερες πολιτικές στα εργασιακά συγκριτικά με την Ελλάδα.
Ο έτερος εχθρός του νεοφιλελευθερισμού, ο ΠτΔ, στην τελετή αγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ πριν λίγους μήνες, είχε αναφερθεί στον μινώταυρο του νεοφιλελευθερισμού, που η δημοκρατία ως άλλος Θησέας θα πρέπει να τον ‘σφάξει’. Στις 15 Σεπτεμβρίου, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του Athens Democracy Forum, όρισε τον νεοφιλελευθερισμό ως έναν από τους δύο εχθρούς της δημοκρατίας, καθιστώντας τον υπεύθυνο για την διεύρυνση των ανισοτήτων και την υπονόμευση της δημοκρατίας και των θεσμών της.
Και εδώ, ξεκινά η απομυθοποίηση του νεοφιλελευθερισμού:
- Φταίνε οι αγορές για την κρίση στην Ελλάδα; Μάλλον όχι, αν αναλογιστούμε ότι οι ελληνικές τράπεζες στα πρώτα χρόνια της κρίσης έμειναν ανεπηρέαστες λόγω της μικρής έκθεσής τους σε ‘τοξικά’ χρηματοοικονομικά προϊόντα. Αντιθέτως, θα έλεγα ότι φταίνε οι άφρονες επιλογές του παρελθόντος που προκάλεσαν το αυξανόμενο δημόσιο χρέος, τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Μάλιστα, η ιστορία εκδικείται τον σημερινό ΠτΔ, οποίος ως υπουργός εσωτερικών υπέγραψε τη μονιμοποίηση περίπου 250 χιλιάδων συμβασιούχων στο δημόσιο. Ωστόσο, η πραγματικότητα, δεν σταματάει να εκδικείται τον ΠτΔ, καθώς ήταν κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης που παρέδωσε ‘μαγειρεμένα’ στατιστικά στοιχεία υποβαθμίζοντας την αξιοπιστία και το κύρος της χώρας διεθνώς.
- Δεύτερος μύθος: Στηρίζεται ο νεοφιλελευθερισμός υπερφορολόγηση του πολίτη, ώστε χάρη σ’ αυτήν να εξασφαλίζεται η επιβίωση του σπάταλου κράτους; Η απάντηση είναι ΟΧΙ.
- Ο τρίτος μύθος αναφέρεται στον κίνδυνο που αντιμετωπίζει η Δημοκρατία. Αναφερόμενος, (ο ΠτΔ) στην τρόικα ως οντότητα χωρίς καμία δημοκρατική νομιμοποίηση που αδρανοποιεί τα κρατικά δημοκρατικά εκλεγμένα όργανα, παραβλέπει ότι οι τελικές αποφάσεις για την εκταμίευση των δόσεων λαμβάνονται στο Εurogroup, δηλ. τους εκπροσώπους των δημοκρατικά εκλεγόμενων κυβερνήσεων των χωρών που χρηματοδοτούν το Ελληνικό πρόγραμμα με χρήματα των φορολογουμένων τους.
- Κινδυνεύει ο λαός με φτωχοποίηση και διεύρυνση ανισοτήτων; Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου Φρέιζερ, το φτωχότερο 10% στις οικονομικά ελεύθερες χώρες έχει υπερδιπλάσιο κατά κεφαλήν εισόδημα ($11.283) απ’ ότι ο μέσος πολίτης στις ανελεύθερες ($5.471). Η οικονομική ελευθερία επομένως διασφαλίζει την προστασία των οικονομικά ασθενέστερων πολύ καλύτερα από τον κρατικό παρεμβατισμό τον οποίο επικαλείται ο ΠτΔ. Εξ άλλου ο νεοφιλελευθερισμός δεν πρεσβεύει την κατάργηση του κοινωνικού κράτους, αλλά τη στόχευσή του στους πραγματικά αδύναμους και όχι στις ανύπαντρες θυγατέρες ή στους ταξιτζήδες με επιδόματα τυφλότητας[2].
Σύμφωνα με τον δείκτη οικονομικής ελευθερίας (ίδια έρευνα), η Ελλάδα κατατάσσεται στην 86η θέση μεταξύ 159 χωρών στον κόσμο χαμηλότερα από την Αϊτή, το Τατζικιστάν και τη Σαουδική Αραβία, με την χειρότερη επίδοση της χώρας είναι στο «μέγεθος του κράτους», όπου κατατάσσεται στην 142η θέση παγκοσμίως, και η καλύτερη στο «σταθερό νόμισμα» (15η θέση), το οποίο δεν ελέγχει η Ελληνική κυβέρνηση και έχει εκχωρήσει την άσκηση νομισματικής πολιτικής στην ΕΚΤ.
Κλείνοντας, θεωρώ το να κατηγορούμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές για την υπερφορολόγηση, τα capital controls, τα νέα λουκέτα στην αγορά, τις αναξιοκρατικές προσλήψεις ημετέρων στο δημόσιο, τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και τις επιδοτήσεις που έγιναν Porsche Cayenne είναι εκτός τόπου και χρόνου.
Και ένα ερώτημα προς σκέψη: Πόσο νεοφιλελεύθερη είναι η ελληνική οικονομία όταν είναι η τρίτη οικονομία σε δημόσιες δαπάνες στην Ε.Ε;
[1] Ο Αριστείδης Χατζής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Δικαίου και θεωρίας Θεσμών στο ΕΚΠΑ και Επισκέπτης Καθηγητής Δικαίου και Οικονομικών στο ΟΠΑ.
[2] Απόσπασμα από άρθρο της κ. Μιράντα Ξαφά στο liberal: http://www.liberal.gr/arthro/78219/apopsi/arthra/o-ptd-kai-oi-neofileleutheroi-isonmuthoisin.html#pageundefined
Το βιογραφικό της: http://www.mirandaxafa.com/contents_gr.asp?id=5
